Trong cuộc hành trình của một con người, không phải lúc nào cũng dễ dàng để tìm được một nơi mà bạn có thể gắn bó và yêu thương. Đối với người giáo viên, việc cảm nhận về ngôi trường và thể hiện tình cảm của mình đôi khi quan trọng hơn bất cứ điều gì. Thời gian trôi qua thật nhanh! Một ngày dịu dàng của tháng tám mùa thu năm 2015, cầm quyết định trên tay để đến với ngôi trường này, bao cảm xúc cứ lẩn lộn, ngôi trường thuộc địa phận xã Kim Thủy - Một mảnh đất còn nhiều khó khăn. Đặc biệt, năm học này tập trung thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW về “Đổi mới căn bản toàn diện GD&ĐT đáp ứng yêu cầu Công nghiệp hóa - hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập Quốc tế, nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các phong trào thi đua". Tôi luôn thầm nghĩ: “Chắc đến trường mới sẽ còn nhiều vất vả, khó khăn. Đối tượng học sinh, phụ huynh và đồng nghiệp sẽ khác hơn rất nhiều.” Trang đầu tiên trong cuộc đời dạy học của tôi được mở ra ở nơi đây- một nơi mà không ngờ mình lại có quãng thời gian gắn bó lâu dài, sâu sắc đến thế. Tôi tự nhủ với lòng mình, có lẽ đây chính là nơi tình yêu bắt đầu. Vậy là đã gần mười năm, kể từ ngày đầu tiên tôi đặt chân đến một ngôi trường vùng cao thuộc xã Kim Thủy. Mười năm không phải là một khoảng thời gian dài nhưng cũng không ngắn mà nó vừa đủ để tôi có rất nhiều kỉ niệm với nhiều cung bậc của những cảm xúc vui buồn, trong đó có cả sự trăn trở. Trong mối quan hệ với phụ huynh, học sinh, đồng nghiệp… có bao điều để nhớ. Mười năm làm “người lái đò”, tôi đã có rất nhiều kỉ niệm vui nhưng cũng có những kỉ niệm buồn, có những kỉ niệm lắng đọng mãi trong tim. Và đặc biệt, sau mỗi buổi học, hình ảnh các cô cậu học trò nhỏ ấy lại ùa về nguyên vẹn.                

          Vạn sự khởi đầu nan!

Chắc hẳn cái cảm xúc của những ngày đầu tiên chập chững bước vào nghề ai cũng có và tôi cũng không ngoại lệ. Bước chân lên trường nhận công tác, tôi được phân công chủ nhiệm một lớp mà phần lớn các em học sinh là người dân tộc thiểu số. Ngày ấy, tôi là cô sinh viên mới ra trường. Tôi đến trường để dạy buổi học đầu tiên vào một ngày mùa thu nắng đẹp với tâm thế sẵn sàng đón chờ những điều mới mẻ, tôi đã háo hức biết nhường nào! Sẵn sàng là thế, háo hức là thế nhưng tôi cũng không tránh khỏi sự bỡ ngỡ, lo lắng khi đặt chân đến ngôi trường mà đối với tôi hoàn toàn xa lạ. Không bỡ ngỡ sao được khi tôi chưa từng gặp lãnh đạo nhà trường và các đồng nghiệp nơi đây. Không lo lắng sao được khi chẳng biết làm như thế nào để bắt nhịp với cường độ công việc mà tôi sẽ được giao, và không biết bản thân có nhanh chóng hòa đồng được với các đồng nghiệp trong trường hay không? Ngày đầu tiên làm quen với lớp, do mới làm quen học sinh và bận bịu những công việc đầu năm học nên tôi chưa thể tìm hiểu kĩ hoàn cảnh của từng học sinh. Tuần đầu của năm học mới, tôi thấy các em luôn đi học muộn. Khi tôi hỏi lí do thì các em đưa ra hết lí do này đến lí do khác, có em do mẹ bận nên không có ai đưa đi học, em thì trả lời rằng mẹ em ngủ dậy trễ, có em lại viện lí do hôm nay nhà có việc nên đi học muộn. Tôi thiết nghĩ điều đáng làm bây giờ là mình phải trực tiếp đến gặp phụ huynh học sinh để nắm bắt hoàn cảnh của các em. Và sau suy nghĩ đó, tôi đã quyết định tìm đến nhà của các em. Từ nhà phụ huynh ra về, trong lòng tôi rất buồn vì không nhận được sự hợp tác. Tuy vậy, tôi cũng luôn tự nhủ mình không nên vì thế mà bỏ cuộc bởi lương tâm của một nhà giáo không cho phép tôi làm vậy. Từ hôm ấy trở đi, tôi cố gắng hết mình để giúp đỡ học sinh. Song trong quá trình dạy học với đặc điểm của học sinh là người dân tộc thiểu số, khả năng tiếp thu bài của các em còn hạn chế nên rất khó dạy và bản thân tôi cũng không tránh khỏi những tiếng la to, trách móc, than phiền… Có lần tôi còn bắt học sinh chép phạt thật nhiều trang giấy nữa. Các em vừa viết vừa khóc, ánh mắt tức tối, giận hờn lộ rõ trên khuôn mặt khi đem bài chép phạt lên nộp cho tôi. Lúc ấy tôi chỉ khuyên em nên đi học đúng giờ nhưng thật sự trong lòng tôi có chút gì đó khó chịu, bực bội vì phụ huynh không quan tâm đến con, còn “khoán trắng” cho giáo viên và xem như đó là chuyện bình thường. Vậy mà chỉ sau hơn một tháng tôi đã cảm thấy hoàn toàn thân thuộc với nơi đây. Vì sao ư? Vì ngay ngày đầu tiên về trường tôi đã được các thầy cô trong Ban giám hiệu nhà trường tiếp đón rất thân thiện, chính họ đã tạo cho tôi có tâm lý thoải mái nhất để không còn cảm giác bỡ ngỡ và lo âu như lúc đầu. Sự gần gũi của các đồng nghiệp mà đồng chí chủ tịch công đoàn vẫn nói vui là “ma cũ” giành cho những “ma mới” như tôi. Tiếp xúc với họ tôi không còn thấy khoảng cách của những người xa lạ nữa mà thay vào đó là sự ân cần, trìu mến như người nhà.

       Thật sự, đến giờ tôi không thể nào quên được, con đường đất đỏ từ nhà đến điểm trường 25 km, làm sao tôi có thể vượt qua được theo năm tháng. Mùa nắng thì bụi bám vàng áo, mùa mưa thì lầy lội phải đi bộ dắt xe. Bản xứ ngày ấy heo hút, hoang sơ với con đường miền núi nhỏ hẹp, cả ngày chỉ vài chuyến xe qua. Ngôi trường nằm giữa rừng keo tràm, chỉ có một dãy năm phòng học không lấy gì làm khang trang. Khu tập thể lại càng eo hẹp hơn. Đồng lương ngày đó rất hạn hẹp. Nhưng tôi vẫn đến với học sinh bằng tất cả tấm lòng và nhiệt huyết tuổi trẻ, trong tình cảnh cơm đùm gạo bới mỗi ngày. Khổ nhọc là thế, mà sao mỗi lần bồi hồi kể về ký ức, trong tôi vẫn rạo rực niềm hạnh phúc đến khó tả.

           Và tôi đã trưởng thành!

            Công việc giảng dạy của tôi cứ thế trôi qua cho đến tuần thứ 12 của chương trình, và một điều tôi nhận thấy ngay trước mắt mình là dưới những dòng chữ các em vẽ thêm một khuôn mặt buồn với biểu tượng hai hàng nước mắt. Tôi giật mình vì chưa bao giờ ánh mắt tôi lại đắm chìm trong tình huống này. Mắt tôi nhòe đi, dòng cảm xúc đang dâng trào trong mình. Buổi trưa hôm đó, tôi ở lại cùng các em. Tôi hỏi han các em về hoàn cảnh gia đình. Các em kể về gia đình mình với ánh mắt ngây thơ trên khuôn mặt của những đứa trẻ vùng cao. Nghe các em kể, mắt tôi lại nhòe đi, cổ họng nghẹn cứng, sóng mũi cay cay, tôi cố quay mặt giấu đi những giọt nước mắt của mình. Có đôi lần các em đến lớp bằng đôi chân trần. Ngẫm lại, tôi thấy mình vô tình quá! Hôm ấy, tôi rời trường với nhiều cảm xúc, thương các em thật nhiều. Từ đó tôi hiểu thêm: học trò của tôi sau này chắc sẽ còn có nhiều em có hoàn cảnh thật đáng thương. Suốt thời gian dạy học, tôi cố gắng giúp các em trong khả năng có thể. Các em cảm thấy rất vui, nhưng sao tôi vẫn nhận ra sự không mạnh dạn trên khuôn mặt của từng em. Thời gian cứ thế trôi qua, vào một buổi chiều tôi về muộn, sân trường vắng vẻ không còn ai, chỉ còn tiếng xe cộ qua lại của dòng người hối hả về nhà sau một ngày làm việc. Từ hôm ấy trở đi tôi dành nhiều sự quan tâm hơn đến các em. Tôi động viên, khuyến khích các em nhiều hơn trong học tập, tâm sự chia sẻ với học sinh nhiều hơn để các em tự tin trong cuộc sống. Và kết quả đã vui hơn và các em cũng có nhiều cố gắng hơn trong học tập. 

Và rồi, hành trình trưởng thành trong nghề của tôi gắn liền với kinh nghiệm và bản lĩnh của thầy cô đã trao truyền thời đi học đại học. Nhiều bài học đã trở thành hành trang đích thực để có thể giúp tôi được chấp nhận khi làm nghề giáo. Đó chính là sự logic trong tư duy thông qua phương pháp trước khi trình bày, diễn đạt hay diễn giải mà tôi học được thông qua một cô giáo đáng kính. Đó là hơi thở của cuộc sống và sự định hướng mầm sống của tri thức khi phả hơi thở của cây đời xanh tươi mà tôi sở hữu được từ một cô giáo khác rất hiện đại và cực kỳ thân thiện. Hay đó còn là những kỹ thuật tương tác để phá băng trong lớp học, cách khơi gợi và động viên người học và hàng loạt những sự nghiêm khắc hay yêu cầu cao trong làm việc, học tập và nghiên cứu đều được khai thác khi trở thành giáo viên. Bài học để học giờ lại là bài học để làm, bài học để làm nghề lại là bài học để tiếp tục được nhân lên. Phong cách, sự rõ ràng trong mối quan hệ, sự quyết liệt trong xử lý vấn đề và sự nhạy cảm tương tác với từng đồng nghiệp, với từng người học là bài học quá lớn mà người làm nghề giáo trẻ có được…

Thế đó, trong dòng chảy cuộc đời, những khi tĩnh lặng, chúng ta hãy miên man nghĩ rằng: “nghề chúng ta chọn là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý”. Hãy yêu ghề bằng tình thương và trách nhiệm, đời sẽ cho ta nhiều quả ngọt. Những hành động, cử chỉ, lời lẽ của người thầy có tác động to lớn đến sự phát triển trí tuệ và nhân cách của học trò. Hôm nay đây, chúng tôi - những người thầy được ví như một nghệ sĩ trên sân khấu, nhưng những “kịch bản” đôi lúc lại nằm ngoài giáo án của thầy. Chính vì thế ngoài sự khéo léo truyền đạt cho các em về kiến thức bài vở, người thầy cần nhấn mạnh đến ý thức học tập, ý thức bản thân trước gia đình và xã hội. Để qua mỗi bài giảng, mỗi lời nói, cử chỉ của thầy có những tác động tích cực đến những tâm hồn thơ trẻ của các em. Bên cạnh những dòng cảm xúc đó, đặc biệt sau các buổi hội nghị chi bộ, công đoàn và hội nghị cán bộ, viên chức đầu năm học từ đây tôi cảm thấy phấn khởi, tự hào để viết lên những dòng tâm sự của mình về sự thay đổi của một ngôi trường trên đất vùng cao, có lẽ ao ước của tôi gần như đã trở thành hiện thực.

        Chợt nghĩ về hành trình đã qua, càng thấy rằng sự trưởng thành không phải là nhiều hơn tuổi hay đủ tuổi, cũng hoàn toàn không phải là chúng ta có được gì mà là chúng ta đã có gì trong tâm trí người khác, trong đời sống xã hội. Nghề giáo lại càng hơn thế, bao nhiêu thế hệ học trò đã đi qua, bao nhiêu lớp, trường chúng ta đã đến hay bao nhiêu bài giảng có ấn tượng đến đâu cũng chỉ là con số. Thế nhưng chắc chắn rằng, chỗ đứng vững chãi nhất của giáo viên là trong tâm trí của học trò, vị trí xứng đáng nhất của nghề giáo là trong tinh thần và trí tuệ của nhiều thế hệ.

        May mắn khi đến với nghề, tôi đã từng là học trò của biết bao thầy cô tài giỏi và đầy tâm huyết. Dấu ấn của thầy cô đã để lại trong ngôn phong, tác phong, sự ứng xử với người học, đạo đức nghề giáo… là hành trình mà tôi đã được cưu mang đúng nghĩa để làm nghề. Hình ảnh của thầy cô đậm nét hay có thể đã mờ dần nhưng chắc chắn vẫn gắn chặt với những gì tôi tiếp tục trao - nhận. Những trăn trở của thầy cô về phương pháp dạy học, hình thức dạy học hay sự tương tác tích cực giữa người dạy và người học đã là mối quan tâm và hơi thở thường trực để chúng tôi làm nghề và trân quý nghề mình đã và đang làm mãi mãi. Người ta có nhiều cách để trưởng thành nhưng chắc chắn không thể trưởng thành đúng nghĩa một cách tự nhiên. Bởi rằng, với tôi các em học sinh chính là nguồn động lực nhắc nhở, động viên tôi làm tốt công việc của mình. Đôi lúc gặp học sinh cá biệt cùng với bao công việc mệt mỏi nhưng nghĩ đến tình cảm dễ thương, chan chứa của học sinh tôi lại phấn chấn lên và vui vẻ để làm việc có hiệu quả hơn. Tôi thầm nghĩ sự hi sinh thầm lặng của người thầy sẽ vô cùng ý nghĩa trong việc đào tạo thế hệ trẻ - một sản phẩm giáo dục hoàn toàn khác hẳn sản phẩm của mọi ngành nghề. Và chính các em, những học trò tinh nghịch ấy đã giúp tôi trưởng thành hơn rất nhiều. Nó giúp tôi yêu nghề hơn, yêu những đứa trẻ hồn nhiên vô tư. Tình thương, trách nhiệm là kim chỉ nam hành động, tiếp thêm cho tôi sức mạnh để thực hiện trọng trách cao cả của mình “người lái đò” thầm lặng cho biết bao thế hệ học sinh…

        Dù biết nghề dạy học sẽ có nhiều gian nan, vất vả. Song, không vì thế mà tôi nản bước. Bởi phía trước tôi là một con đường dù có khó khăn nhưng đó là con đường tôi đã lựa chọn – là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý, một nghề đáng yêu nhất. Cứ thế, những hạnh phúc, những niềm vui nho nhỏ của nghề dạy học cứ đến và đi bất chợt…Có những lúc tôi “bực mình” khi đọc những bài viết của một vài em vì chữ viết sai nhiều lỗi chính tả, đặt dấu thanh chưa chính xác nhưng rồi lại đắm chìm trong mạch cảm xúc của các em bởi có một số nét chữ sáng tạo, mềm mại thể hiện sự ngây thơ, hồn nhiên của các em. Đôi lúc đọc được những đoạn văn hay, diễn đạt khá mạch lạc, tự nhiên tôi lại thấy mình giàu có và tự hào, đời còn gì hạnh phúc hơn? Học trò của tôi, mỗi học trò một tính cách, một ý thức học tập khác nhau. Có những em học hành chểnh mảng, ham chơi hơn ham học, có những em ham học nhưng trí nhớ lại không tốt, có những em vì hoàn cảnh gia đình khó khăn, điều kiện học tập ở nhà không có. Nhưng tình yêu nghề, trách nhiệm của một người thầy mà chúng tôi luôn bên cạnh và giúp đỡ các em thay đổi tính tình, ý thức học tập, rồi các em trưởng thành và học tập tốt hơn.

          Và tôi đã yêu thương!

Với tôi, tình yêu bắt đầu từ những điều đơn giản nhất, gần gũi nhất trong cuộc sống. Và tôi có một tình yêu thuần tuý với đại gia đình thứ hai - nơi mà có biết bao trái tim cùng hoà chung một nhịp đập - Trường PTDT BT TH&THCS số 1 Kim Thuỷ.

       Người ta thường nhắc về thời thanh xuân như những thước phim đẹp nhất của cuộc đời. Nơi mà nụ cười là “bạn”, còn nỗi buồn chỉ là “vị khách đường xa”. Đó là năm tháng của những khát khao, đam mê cháy bỏng. Đó cũng là năm tháng ta sống hết mình với chính ta, bằng trái tim chân thành và nhiệt huyết nhất. Năm tháng ấy, tôi hạnh phúc, vì có nơi đây! Là bởi vì ở ngôi trường đó, tôi được trải cuộc đời mình lên tất cả những cung bậc cảm xúc chứ không đơn thuần là sự tương tác qua lại trên phương diện lý tính. Ở đó, tôi được nếm những mật ngọt của yêu thương, hưởng cái trong lành của sự thanh bình thời trẻ dại.

          Ở nơi đó, không phải chỉ là một cuộc đời, mà biết bao nhiêu cuộc đời đã từng dừng lại, ghé chân rồi ra đi. Ở nơi đó, không chỉ là mái nhà cho một người mà là một lớp người, cho những lớp người. Đến và đi, để rồi có bao nhiêu con người đi qua mà còn ngoảnh lại? Tôi có vài lần gặp lại những người đồng nghiệp cũ, hỏi thăm nhau vài câu rồi vô tình lại nhắc chuyện xưa cũ. Họ nói thèm được sống những ngày tháng ở nơi đây - mảnh đất Kim Thủy đầy dấu ấn này. Chỉ có bấy nhiêu mà bao nhiêu là ngọt ngào và hoài niệm.

          Tôi yêu nghề nghiệp của mình đã lựa chọn, yêu những ánh mắt thơ ngây của bao em học trò đang khát khao vươn lên từ những đói nghèo, lam lũ cho ngày mai tươi sáng. Có những người đã ra đi mãi mãi, có những người tóc đã bạc trắng trở về với cuộc sống đời thường, có những người đang hăng say với sự nghiệp trồng người; còn các em đều có những lựa chọn cho riêng mình một con đường đi riêng. Nhưng dẫu cho tạo hoá có xoay vần, dẫu cuộc sống với bao bộn bề, lo toan thì tình thầy trò vẫn luôn đong đầy cảm xúc. Nếu được chọn lại, tôi vẫn muốn mình là một cô giáo. Tôi phải cảm ơn, cảm ơn thật nhiều tới ngôi nhà chung trường PTDT BTTH&THCS số 1 Kim Thuỷ.

Tôi thầm hứa với bản thân sẽ luôn cố gắng sống hết mình vì niềm mong ước thuở nhỏ… Giờ đây tôi sẽ yêu và mãi yêu con đường mà tôi đã chọn dẫu biết rằng phía trước không chỉ có thảm nhung và hoa hồng. Và tôi càng tự tin, vững bước hơn khi bên cạnh tôi luôn có gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp, những em học sinh thân yêu và hơn thế nữa là được làm việc trong môi trường thận thiện, ấm áp tình người.

          Tôi hy vọng qua những sự thay đổi của của mảnh đất đầy tình thương này sẽ làm nền tảng cho sự phát triển của nền giáo dục huyện nhà nói chung và của xã nhà nói riêng. Có lẽ, mái trường và tất cả những gì nơi đây của 9 năm qua là một mảnh ghép trong cuộc đời tôi mà có đi đến đâu, dù thời gian có trôi qua nhiều biết mấy, phủ bụi và xóa nhòa đi tất cả thì tình cảm dành cho mái trường vẫn luôn đong đầy và trọn vẹn. Với tôi, nơi đây mãi là dấu ấn một chặng đường!

Hình 1: Hình ảnh tập thể HĐSP trường PTDT BT TH&THCS Số 1 Kim Thủy

Hình 2:  Hình ảnh GV đến nhà HS vận động HS đến trường

Hình 3: Hình ảnh HS tham gia trang trí lớp học chào mừng ngày 20/11

Hình 4: HS tham gia hoạt động trải nghiệm ngoài trời

Hình 5: HS tham gia tiết đọc thư viện  

Hình 8: HS tham gia ngày hội HSTH tại trường